تبریز چگونه به شهر بدون گدا تبدیل شده است؟

تبریز، شهری با تاریخچه غنی است که تحولات بزرگی را در سال­های اخیر تجربه کرده است. یکی از این تحولات، اجرای طرح جامع مبارزه با تکدی­ گری است که کاهش قابل توجه گداها را در پی داشته است. اگر می­ خواهید از نزدیک شاهد این تحولات باشید، لازم است که در هتل آیدا تبریز که یکی از بهترین هتل­ های نوساز این شهر است، اقامت کنید.

طرح مبارزه با تکدی­ گری در تبریز با همکاری سازمان­های مختلف کشور مانند شهرداری، سازمان بهزیستی و موسسات خیریه اجرا شده است. این موسسات برای پیشبرد اهداف خود اقدام به ایجاد برنامه ­هایی مانند شناسایی و ثبت گداها، ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به آن­ها و ایجاد فرصت ­های شغلی و آموزشی کرده­اند.

در این مقاله قصد داریم با معرفی اهداف، روش­ها و نتایج این طرح، به شما نشان دهیم که چگونه تبریز به شهر بدون گدا تبدیل شده است؟

تبریز؛ شهر انفاق بی ­ریا

تبریز یکی از شهرهای تاریخی ایران است که علاوه بر عنوان (شهر بدون گدا)، به دلیل روحیه انفاق و بخشندگی­ مردم به شهر انفاق بی­ریا نیز شناخته شده است. از آن­جا که این شهر در گذشته، محل تولد و زادگاه بسیاری از اندیشمندان و عالمان بوده است، همواره به عنوان محلی برای انتشار فرهنگ و معنویت نیز معروف بوده است؛ اما آیا می­دانید چگونه این شهر به شهر بدون گدا تبدیل شده است؟

یکی از عوامل مهمی که باعث شده تا تبریز عنوان شهر بدون گدا را از آن خود کند، روحیه انفاق است که در قلب تک­تک مردمان آن موج می­زند. این روحیه به گونه­ای است که مردم در مقابل کمک­های بی­دریغ خود، انتظار هیچ کمکی را ندارند و حتی از افشای نام خود نیز خودداری می­کنند.

در ادامه این مقاله ضمن پاسخ به سوأل چرا تبریز را شهر بدون گدا نامیده­اند، عواملی که در ایجاد چنین عنوانی نقش دارند را به طور مفصل شرح خواهیم داد. با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری درباره این مقوله به شما ارائه دهیم.

تبریز به عنوان الگویی موفق درمبارزه با تکدی­ گری

همان­طور که می­دانید تکدی­گری یکی از مشکلات اجتماعی کشور است که در بسیاری از شهرهای بزرگ وجوددارد. گسترش این پدیده باعث بروز ناامنی، آلودگی، اختلالات روانی، انتشار بیماری و در نهایت کاهش کیفیت زندگی می­شود.

از آن­جا که تکدی­گری، یک معزل اجتماعی بسیار مخرب است، راهکارهای گوناگونی برای ریشه­کنی آن ارائه شده است. یکی از شهرهایی که توجه خاصی به این معزل نموده است و تجربیات موفقی نیز کسب کرده­اند، شهر تبریز بوده است. این شهر مستثنی از دیگر کلان­شهرهای کشور است که با تکدی­گری دست و پنجه نرم می­کنند.

پدیده اجتماعی تکدی­ گری، ریشه­ های متعددی دارد. در این مطلب، برخی از عواملی که در تکدی­گری نقش دارند را برای شما بازگو می­کنیم. بسیاری از افرادی که بیکار هستند و فاقد درآمد و شغل مناسبی هستند، ممکن است به این پدیده مخرب روی آورند. این­گونه افراد اغلب به دلیل نداشتن کسب وکار مناسب، به مواد مخدر پناه می­آورند. ضعف اعتقادات مذهبی، فرهنگی و ناهنجاری­های خانوادگی به این مشکل نیز دامن می­زند و باعث رواج تکدی­گری در جامعه می­شوند.

در سال­های اخیر، تلاش­های بسیاری در زمینه جلوگیری از تکدی­گری انجام شده که به دلیل پیچیدگی و گستردگی این معزل؛ همچنین عدم هماهنگی بین دستگاه­های ذیربط، معمولاً با شکست مواجه شده­اند.

نظر گردشگران درباره نبود متکدیان در تبریز

در شهر تبریز، گدا در خیابان و معابر عمومی بسیار کم یافت می­شود. اگر به دیگر شهرهای ایران رفته باشید، این وضعیت را به عینه مشاهده خواهید کرد. گردشگرانی که به تبریز سفر می­کنند، این شهر را به عنوان شهر بدون گدا تأیید می­کنند؛ چرا که با تردد در سطح شهر، هیچ متکدی را نخواهند دید و یا حداقل بسیار کم مشاهده خواهند کرد.

بسیاری از گردشگرانی که به تبریز سفر کرده­اند، از این وضعیت خرسند و خوشنود هستند. به گفته بسیاری از آنان، عدم وجود متکدی در شهر تبریز می­تواند نشانه­ای از وجود رفاه در این شهر باشد. این موضوع برای بسیاری از آنان جالب و شگفت­انگیز است.

گردگشرانی که وارد تبریز می­شوند، این گونه بیان می­کنند که به متکدیان تبریزی پول ندهید تا عنوان شهر بدون گدا که به تبریز داده شده است، حفظ شود. بیشتر متکدیانی که گهگاه در تبریز مشاهده می­شود، با بومی­های تبریز هستند که از این کار به عنوان شغل خود استفاده می­کنند و یا کودکان کار هستند که افراد دیگری از آنان، سودجویی می­کنند.

در رابطه با افراد سوجو، باید بگوییم که قانون با این افراد، به شدت برخورد خواهد کرد. قانون، این کودکان را به بهزیستی معرفی خواهد کرد و خانواده­های آنان را تحت حمایت خود قرار خواهد داد.

پاسخ به سوأل ( چرا تبریز گدا ندارد؟)

شاید برای خیلی از شما این سوال پیش آید که واقعاً چرا تبریز، هیچ گدایی ندارد. در پاسخ به این سوال باید بگوییم که این شهر تلاش کرده تا با استفاده از ابزارهایی که در دسترس همه جوامع قرار دارد، تکدی­گری را از بین ببرد و در این زمینه پیشتاز باشد.

عواملی که باعث می­شود تبریز به شهر بدون گدا شهرت یابد، فرهنگ کار و تلاش در بین شهروندان تبریز است. این فرهنگ باعث می­شود تا افراد با استفاده از استعداد و توانایی خود به خودکفایی برسند. مردم تبریز به فرهنگ عدم پول­دادن به متکدیان پایبند هستند و معتقدند که تکدی­گران از این راه کسب درآمد می­کنند.

در تبریز، گروه­هایی سازمان­دهی شده­اند که با کنترل کودکان و زنانی که تکدی­گری می­کنند، از اختلال و بی­نظمی در شهر جلوگیری می­کنند. شهروندان تبریز هیچ­گاه اجازه نمی­دهند تا از احساساتشان سوء استفاده شود؛ این افراد به نهادهای خیریه اطمینان دارند و با بهره­گیری از این موسسات، سعی می­کنند تا زندگی نیازمندان واقعی را بهبود ببخشند.

کنترل تکدی­ گری در تبریز از چه را­ه هایی صورت گرفته است؟

اگر بخواهیم یکی از شهرهای ایران را مثال بزنیم که با کنترل تکدی­گری، شهرداری موفق و مردمی خود را به نمایش گذاشته، می­توانیم به شهر تبریز اشاره کنیم. شهر بدون گدا، عنوانی است که به دلیل اجرای طرح­های مختلف و به حداقل­رساندن تکدی­گری، به این شهر داده شده است.

در شهر تبریز، شهروندان و جامعه تبریز از راه ­های مختلفی به کنترل تکدی­گری اقدام نموده­اند. در این بخش به معرفی هر کدام از این راه­ها پرداخته­ایم. ایجاد مراکز امدادی و پناهگاه­های اجتماعی جهت ارائه خدمات بهداشتی و حقوقی به افراد تکدی­گر نمونه­ای از این طرح­ها محسوب می­شود. شهر تبریز با ایجاد کارگاه­های آموزشی و مشاغل خانگی، مهارت افراد را بالا برده و از این طریق، درآمد آنان را افزایش داده است.

شهر تبریز به منظور کنترل تکدی­گری، اقدام به ایجاد بازارچه­های خیریه کرده و از این راه، محصولات دست­ساز و صنایع دستی خود را به فروش می­رساند. شهر تبریز برای شناسایی متکدیان و رصد آنان، به ایجاد بانک­های اطلاعاتی و شبکه­های ارتباطی اقدام نموده و در این راه از سازمان­های خیریه و دولتی بهره گرفته است.

نقش پررنگ مردم در کنترل تکدی ­گری در تبریز

تاب­آوری مردم قدرتمند تبریز باعث شده تا نتوانند جلوی دیگران دست دراز کنند. این امر حتی در شرایط سخت به خوبی مشهود است. موضوع مذکور، حاکی از آموزه­های دینی، اجتماعی و تربیتی مردمان تبریز است. این شهر همان­طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، شهر اشتراک و انفاق است.

همدلی، رسیدگی و انفاق خویشاوندی در شهر تبریز به خوبی مشهود است و همسایه، وضعیت همسایه و خویشاوند را به خوبی درک می­کند. مردم نیز مانند دیگر سازمان­ها و نهادها، نقش مهمی در مقابله با تکدی­گری دارند. مردم با سامان­دهی کمک­های خود، می­توانند به بهبود شرایط متکدیان یاری رسانند. برخی از افراد تمایل دارند که کمک­های خود را به صورت مستقیم و بدون واسطه انجام دهند.

گدایی یک فعالیت دو جانبه است که نقش مردم در آن بسیار مهم است. اگر مردم به گدایان کمک نکنند، این افراد نمی­توانند کسب درآمد کنند؛ اما اگر مردم به گدایان کمک کنند، گدایان تشویق می­شوند که همین راه را در پیش بگیرند. بدین ترتیب، مشکل گدایی حل نمی­شود. با توجه به آنچه گفته شد، می­توان نتیجه گرفت که نقش مردم تبریز در ریشه­کنی معزل تکدی­گری بسیار چشمگیر بوده است.

همکاری و کمک ­رسانی مردم تبریز به یکدیگر

بر اساس پژوهش­هایی که اخیراً در حوزه تکدی­گری در تبریز صورت گرفته، می­توان گفت که مردم تبریز ارتباط خوبی با هم دارند و در زمان نیاز به یاری یکدیگر می­شتابند. مردم تبریز نسبت به همنوع خود احساس مسئولیت می­کنند و در برابر مشکلات همدیگی را یاری می­کنند.

فرهنگ کمک­رسانی مردم تبریز به یکدیگر، نوعی پشت­گرمی اجتماعی تلقی می­شود. زیرا افراد را قادر می­سازد که با اعتماد به نفس بیشتری امورات زندگی را پیش برده و از فرصت­هایی که به آن­ها داده می­شود، به نحو برتری استفاده کنند.

مردم تبریز به نوعی فرهنگ همدلی دارند؛ به این معنی که این فرهنگ نوعی سلاح است که به آن­ها کمک می­کند تا با تکدی­گری که در جامعه وجود دارد، مقابله کنند. این فرهنگ می­تواند منجر به ایجاد اتحاد و همبستگی بین افراد شود و از پدیدآمدن تنش و تعارض جلوگیری کند.

هتل شهریار تبریز در راستای کمک به افراد نیازمند نیز گام­های بزرگی برداشته است. هتل سینا تبریز یک هتل دو ستاره است و نسبتاً ارزان است. قیمت مناسب این هتل برای متکدیان بهبودیافته یکی از گزینه­های خوب برای اقامت است. کمک هتل­ها به این شکل می­تواند باعث شود که تعداد گداها در شهر تبریز کاهش یابد و شهر بدون گدا شود.

نهادینگی فرهنگ کار در تبریز

تبریز، شهری است که فرهنگ کار را به عنوان یک ارزش اجتماعی در خود نهادینه کرده است. پیشرفت این شهر، متأثر از صنعت، هنر و تجارت است. تبریز، شهر بدون گدا است؛ چرا که در این شهر هر شهروندی تلاش می­کند تا با کار و تلاش بی­وقفه، به جامعه خدمت کند.

آنچه که در بین مردم تبریز از اهمیت والایی برخوردار است، جایگاه کار است. برای مردم تبریز، فرقی نمی­کند که چه کاری انجام دهند، آنان تنها می­خواهند با عزت و شرافت زندگی آبرومندانه­ای داشته باشند. شهر تبریز، فضای مناسبی را برای رونق کسب و کار و اشتغال فراهم آورده است. در ادامه با نمونه­هایی از نظرات مردم تبریز درباره کار اشاره می­کنیم.

• مردم اينجا خيلی روحية کاری دارند و آذریزبانها اهل کار و تلاش هستند.
• مردم تبریز به سختکوشی معروفاند.
• وقتی گدايی جوان باشد، خوب میگويم برو کار کن، تو که میتوانی خرج خودت را

درآوری، چرا گدايی می­کنی. وقتی هم پير باشد، می­گويم تو تا حال نتوانستی

چيزی برای خودت جمع کنی که توی اين سن به اين وضع افتادی!!؟؟ من خودم

يکی را می­شناسم يک پا ندارد اما می­رود کلوچه می­گيرد و می­آيد و اينجا

می­فروشد و خرج خودش را درمی­آورد.

احساس مسئولیت مردم در مقابل تکدی­ گری

یکی از ویژگی ­های شهروندان تبریزی، احساس مسئولیت در مقابل تکدی­گری است. این شهر که به عنوان شهر بدون گدا شناخته می­شود، نمادی از تلاش و کوشش مردم برای رهایی از وابستگی به دیگران است. مردم تبریز با حفظ امنیت، نظم و زیبایی شهر، کیفیت زندگی خود را ارتقا داده­اند.

مردم تبریز تلاش می­کنند تا با همدلی و همکاری، مشکلات و چالش­های شهر خود را حل کنند. این شهر، مکانی مناسب برای توسعه هنر، علم و فناوری است. در نظر بسیاری از شهروندان تبریزی، محافظت از شهر و افتخار به آن، وظیفه­ای است که بر عهده ماست. آنان می­گویند که ما در این محیط زندگی می­کنیم و آلودگی آن نیز، سلامت و نسل­های آینده ما را تحت تأثیر قرار می­دهد.

مردم تبریز به این مسأله واقف هستند که اگر مسئولیت­پذیر باشند، شهر را از خطرات احتمالی و اجتماعی حفظ خواهند کرد. بسياری از مردم این شهر، اعتقاد دارند که باید در مقابل شهر و آبروی آن، احساس مسئولیت کرد؛ چرا که ما هم در این محیط زندگی می­کنیم و آلودگی آن بالطبع بر روی فرزندان و جامعه تأثیر خواهد گذاشت.

در دیگر شهرهای ایران نیز می­توان از این روحیه مسئولیت­پذیری شهر تبریز الگو گرفت. در این شهرها با الهام از فرهنگ کمک و همدلی می­توان به افراد تکدی­گر، یاری کرد.

هیأت خیریه مستمندان تبریز

یکی از هیئت­های خصوصی که در شهر تبریز فعالیت می­کند، هیئت مستمندان است که به عنوان یکی از پیشتازان در زمینه کمک­رسانی به افراد نیازمند شناخته شده است. این هیئت با کمک شهرداری و نیروهای امنیتی تبریز، همه تکدیان را از معابر و خیابان­های این شهر جمع­آوری می­کند. هیئت خیریه بیش از 40 سال در زمینه حمایت از تکدی­گرها فعالیت داشته است.

فعالیت هیئت خیریه به دو صورت انجام می­شود. حمایت آبرومندانه از متکدیان و جلوگیری از تکدی­گری. وجود مؤسسات خیریه در تبریز، نقش مهمی در مقابله با تکدی­گری و رفع این معزل اجتماعی دارد. این افراد از طریق هیئت خیریه حمایت می­شوند؛ بنابراین دلیلی برای تکدی­گری وجود ندارد.

هیئت خیریه مستمندان تبریز پس از جمع­آوری تکدیان، کسانی که نیازمند واقعی هستند را شناسایی کرده و تحت پوشش خود قرار می­دهد. این هیئت به مشکلات معیشتی و سایر نیازهای آنان رسیدگی می­کند. در مورد سایر تکدیان که از شهرهای دیگر برای گدایی به تبریز می­آیند، با همکاری پلیس و شهرداری، از خیابان­های اطراف جمع­ شده و به مقصد بازگردانده می­شوند.

کمک­هایی که توسط مردم جمع­آوری می­شود، به دست خیریه­ها می­رسد؛ بنابراین مستقیماً وجهی به گدایان داده نمی­شود. با این کار از رواج تکدی­گری و شلوغی خیابان­ها نیز جلوگیری می­شود.

ایجاد مکان­هایی برای نگهداری از متکدیان توسط شهرداری

شهرداری تبریز، متکدیان را شناسایی کرده و آنها را به مراکز خیریه معرفی می­کند. این نهاد، در راستای حمایت از افراد بی­بضاعت اقدامات زیادی انجام داده است. با کمک شهرداری تبریز، متکدیان از سطح شهر جمع­آوری می­شوند. به این ترتیب، عنوان شهر بدون گدا برای این شهر، به قوت خود باقی می­ماند.

شهردار تبریز اعلام می­کند که نزدیک به 5 سال است که در زمینه جمع­آوری متکدیان تبریزی، انجام فعالیت می­کند. ایجاد مکان­هایی برای نگهداری از متکدیان، از جمله کارهایی است که در این زمینه انجام داده است. هزینه تامین خوراک و مکان خواب این افراد توسط شهرداری نیز انجام می­شود. این موسسه، برای انجام فعالیت­های خود از نهادهایی مانند دانشگاه علوم پزشکی و استانداری تبریز کمک می­گیرد.

شهرداری تبریز؛ همچنین اقدام به ایجاد فضایی جهت ترک اعتیاد متکدیان نموده است.یکی از این اقدامات، فراهم­کردن زمینه مشاغلی مانند قالی­بافی، فروش صنایع دستی، نقاشی، خراطی و نجاری است. محصولات تولیدی این بهبودیافتگان اغلب توسط خود مردم و یا شهرداری خریداری می­شود و از این طریق، زمینه آسایش و شادی آنان را فراهم می­کنند.

خوشبختانه با توجه به اقداماتی که شهرداری تبریز در زمینه نگهداری از متکدیان انجام داده است، در سطح این شهر دیگر شاهد افراد کارتن خواب و یا متکدیان نیستیم.

انجمن ­های خیریه

موسسه خیریه حمایت از مستمندان تبریز که به نام سمن شناخته می­شود، بیان کرده که از دادان وجه نقد به متکدیان جلوگیری شود. این موسسه، یکی از بزرگترین موسسات حمایت از مستمندان تبریز است که اقداماتی در جهت حمایت از افراد بی­سرپرست انجام داده است.

انجمن­های خیریه در تبریز، اقدام به ایجاد شیرآبی برای افراد بی­بضاعت کرده­اند تا در صورت نبود آب بهداشتی از آن استفاده کنند. هزینه انشعاب آب مردم نیز از طریق همین انجمن­ها تأمین می­شود. در این راستا، عده­ای را نیز به انجام امور رسیدگی به اختلافات متکدیان و بازاری­ها منصوب کرده است.

گروهی از افراد در انجمن­های خیریه هستند که اقدام به تأسیس مدارسی برای افراد نیازمند کرده­اند تا آنان نیز به تحصیل مشغول شوند. هزینه ازدواج جوانان در این انجمن­ها نیز تأمین می­شود.

تمامی اقداماتی که انجمن­های خیریه تبریز انجام می­دهند، در حمایت از افراد نیازمند است. این افراد توسط موسسات مختلف شناسایی و به قانون معرفی می­شوند تا از آن­ها حمایت شود. شاید به دلیل وجود چنین اقدامات خیرخواهانه انجمن­ها و موسسات خیریه تبریز است که به شهر بدون گدا شهرت یافته است. همه موسسات خیریه تبریز با بیش از نیم قرن سابقه، در جهت حفظ آبرو و حیثیت شهر تلاش­های بی­وقفه­ای انجام داده­اند.

معرفی نیازمندان واقعی به خیریه

یکی از مهمترین اقدامات موسسات خیریه در راستای تکدی­گری، جمع­آوری این افراد و معرفی آنان به خیریه است. این موسسه، افرادی که مستمند واقعی باشند را گزینش کرده و آنان را مشغول به کار و فعالیت می­کند. اگر هر کدام از این افراد، جویای کار باشند، را راهنمایی کرده و به خیریه معرفی می­کند.

در موسسه خیریه نیز بعد از شناسایی، کمک­های مالی و غذایی می­شود. در موسسات خیریه، جوانانی که جویای کار هستند، به بخش کاریابی منتقل و با هزینه­ای کم به فعالیت مشغول می­شوند. جالب است بدانید که در سال­های اخیر، حدود 200 متکدی پاکستانی در تبریز، جمع­آوری و به خیریه تحویل داده شد.

پس از تحویل مستمندان به خیریه، پرونده­ای برای آنان تشکیل می­شود و ماهیانه سبدهای غذایی به آنان داده می­شود. چنانچه این افراد، خانه و کاشانه­ای نداشته باشند، کمک مالی می­شود تا بتوانند خانه­ای رهن یا اجاره کنند. اگر این افراد، نیاز به خدمات پزشکی نیز داشته باشند، خیریه از این کمک دریغ نخواهد کرد.

یکی از اقدامات مهم و خیرخواهانه انجمن­ها و موسسات خیریه تبریز، کمک به جوانان در جهت تأمین جهیزیه است. کلاس­هایی نیز با عنوان آموزش زندگی موفق و شاد برگزار می­شود و آگاهی­های لازم به جوانان داده می­شود. بدیهی است با انجام این فعالیت­ها شهر تبریز، شهر بدون گدا شود.

جمع ­بندی

با توجه به آنچه در این مقاله گفته شد، تبریز شهر بدون گدا است؛ اما در این شهر افراد فقیر بسیار است. آمارهایی که نهادهای حمایتی این شهر نشان می­دهند، بیانگر این است که تبریز در حوزه فقر معنادار است. دلیل این­که افراد فقیر در این شهر به سمت تکدی­گری نمی­روند، به فرهنگ، اعتقاد و ایدئولوژی آنان بستگی دارد.