سعدی شیرازی یکی از مشهورترین چهره های تاریخ ادبیات کشورمان ایران است. این شاعر برجسته ، ملقب به شیخ اجل ، در قرن هفتم هجری قمری می زیسته و آثار زیادی می نویسد که هرکدام قسمت بزرگی از گنجینه های ادبیات فارسی را تشکیل می دهند. گلستان و بوستان به عنوان مشهورترین آثار سعدی سهم بسزایی در پیشرفت ادبیات فارسی داشتند. آرامگاه سعدی در شیراز واقع شده و یکی از پر بازدیدترین بناهای فرهنگی کشور است.
سعدی در طول زندگی خود بسیار سفر کرد. وی به بسیاری از کشورها سفر کرد و به نوعی شاعر جهانگرد زمان خود بود. پس از درگذشت این شاعر بزرگ در سال 690 هجری قمری ، وی را در زادگاهش شیراز به خاک سپردند. در این مقاله به مقبره سعدی در شیراز ، معروف به سعدیه خواهیم پرداخت و در مورد تاریخچه ، ساختمان و قسمتهای مختلف آن صحبت خواهیم کرد.
تاریخچه آرامگاه سعدی شیرازی
داستان آرامگاه سعدی شیرازی مانند داستان زندگی او داستانی پر از فراز و نشیب است. این شاعر توریست فارسی زبان پس از یک عمر طولانی 88 ساله در سال 690 درگذشت. وی در همان صومعه ای که در زمان حیات خود در آنجا زندگی می کرد دفن شد. سالها بود كه هیچ مكانی بر روی قبر سعدی در شیراز وجود نداشت ، تا اینكه سالها بعد ، به دستور ابا آقاخان ، وزیر معروف ایلخانان ، در محل دفن وی ساختمانی بنا شد.
این بنا سالها پابرجا بود تا اینکه در سال 988 هجری قمری حاکم ایران مقبره سعدی را به طور کامل تخریب کرد. محل دفن این شاعر بزرگ سالها تا زمان سلطنت پادشاهان زندی بدون تغییر مانده است. کریم خان زند ، پادشاه شیرازی این سلسله ، دستور مرمت آرامگاه سعدی را در شیراز صادر کرد. بنا به گزارش ها این ساختمان دو طبقه بسیار زیبا است.
سالها بعد ، در اواسط دوره قاجار ، عده ای سنگ قبر سعدی را شکستند. البته علی اکبر گوام شیرازی ، یکی از شخصیت های آن زمان ، سنگ شکسته را با سنگ جدید جایگزین می کند. حبیب الله خان گوام الملک شیرازی مقبره را به طور کامل خارج می کند تا ساختمان بهتر شود. این وضعیت ادامه دارد تا اینکه سرانجام ساختمان فعلی مقبره سعدی در شیراز در سال 1331 به اتمام می رسد.
بنای فعلی آرامگاه سعدی در شیراز
پس از تصمیم برای ساخت بنای جدید به عنوان مقبره سعدی در شیراز در سال 1324 ، وظیفه طراحی این ساختمان به عهده محسن فروغی و علی اکبر صادق بود. آندره گدار ، معمار معروف فرانسوی نیز نقش مشورتی برای بهبود طراحی دو معمار ایرانی داشت. ساخت این ساختمان از سال 1330 آغاز شده و در سال 1331 به پایان می رسد.
بلافاصله پس از عبور از ورودی سعدی که با شعری از سعدی تزئین شده است ، حوض باریک و درازی را می بینید که به ایوان ورودی آرامگاه سعدی می رسد. یکی از ویژگی های این ایوان که نمای خوبی از مقبره را ارائه می دهد وجود یک ردیف ستون است. پس از عبور از این ایوان ، خود را در ساختمان اصلی می یابیم که محل دفن سعدی است.
به طور کلی ، بنای آرامگاه سعدی از دو ایوان عمود بر یکدیگر تشکیل شده است که دارای شکل L است. مقبره اصلی که دارای فضای هشت ضلعی و گنبد فیروزه ای است ، یکی از شناخته شده ترین بناهای امروز کشور است.
بخش های مختلف آرامگاه سعدی در شیراز
مقبره سعدی قسمتهای مختلفی دارد. به غیر از کتابخانه ، باغ ، ایوان و ساختمان اصلی ، این مجموعه دارای بخشهای مختلفی است که باید هنگام بازدید از آنها بازدید کنید. یکی از مهمترین قسمتهای این مقبره شاعران مشهوری مانند شوریده شیرازی است که در مجموعه سعدیه واقع شده است.
از دیگر مناطق دیدنی سعدیه می توان به دو حوض نهبوب برای گردشگران ، یعنی حوض سکه و استخر ماهی ، و همچنین قسمت مرموز این مجموعه ، یعنی قنات آن اشاره کرد. این سه قسمت که در جنوب غربی آرامگاه سعدی واقع شده بسیار دیدنی است. تعداد زیادی مشتری به آنها مراجعه می کنند.
آرامگاه سعدی در شیراز یکی از دیدنی ترین بناهای واقع در این شهر است. جدا از جذابیت این بنا به عنوان آرامگاه یکی از مشهورترین چهره های ادبی در ایران ، این آرامگاه یک شاهکار معماری محسوب می شود. شاید این نکته نیز جالب باشد که بدانید سالهاست که تصویر ساختمان سعدیه بر روی 50 ریال سکه ایرانی حک شده و اکنون تصویر 100000 ریال اسکناس است.
